Vijvers - soorten , materialen, onderhoud

Een vijver in je tuin is een absoluut pluspunt, water brengt rust, biedt onderkomen aan tal van dieren (vissen,kikkers, salamanders, insecten) en werkt fascinerend, vaak kunnen we uren naar dit schouwspel zitten kijken.

Maar...een vijver is meer dan een put graven , folie aanbrengen en dit met water laten vullen, wie geen ontgoocheling wenst op te lopen houdt zich beter aan een aantal principes.

De juiste plaats voor uw vijver

Een vijver moet minstens een zestal uur (2/3 van de dag ) van de zon kunnen genieten, dit is een absolute noodzaak voor de zuurstofplanten en andere waterplanten. Zij zijn immers de weldoeners die bij de meeste type vijvers voor een ideaal biologisch evenwicht moeten zorgen .

Een vijver dicht bij de woning , aan het terras geeft het jaar door een schitterend schouwspel, hou er echter rekening mee dat uw woning en terras onderhoud vraagt, laat daarom steeds een vrije ruimte van minimaal iets meer dan een meter ( je kan dan nog een ladder plaatsen, gevel of terras reinigen met producten zonder dat deze in het water terecht komen.

Een vijver achter in de tuin kan uiteraard ook een echt genietershoekje worden, waar u zich op zomerse dagen helemaal kan ontspannen en van een beetje ‘Zen’ kan genieten.

Plan geen vijver onder een boom, het kan wel mooi ogen , maar je zal er het vijveronderhoud een heel stuk mee bemoeilijken, vallende bladeren en vooral boomwortels kunnen de vijver schade berokkenen. Wees er ook van bewust dat het kleine boompje dat zo schattig bij je nieuwe vijver staat binnen 10 jaar misschien wel 6-7 m hoog is en je vijver het nodige zonlicht kan ontnemen.

Voorzie je vijver indien mogelijk niet op een zeer winderige plaats, het zal er niet alleen onaangenaam vertoeven zijn, maar via de wind komt ook vaak stof in de vijver waaruit de gevreesde wiervorming ontstaat. Een groenblijvende haag kan hier uiteraard een ideale oplossing bieden.

Hou ook rekening met de buren, leg de vijver niet te dicht bij de perceelsgrens aan, zorg dat hij steeds langs alle kanten goed te bereiken is. Klaterend water van fonteinen kan storend werken voor uw buren en misschien is uw buurman helemaal geen ecologisch tuinier en gebruikt hij giftige middelen om zijn tuin onkruid vrij te houden en kan deze chemische ‘rommel’ anders wel in uw vijverbiotoop terecht komen. Ook naast landbouwgebied is een zekere marge heel belanrijk omwille van opwaaiend stof, bestrijdingsmiddelen enz...

Hou ook rekening met het veiligheidsaspect, voor kleine kinderen is water heel aantrekkelijk, maar ook bijzonder gevaarlijk , voorzie indien nodig de eerste jaren een degelijke afsluiting rondom de vijver , maak rondom eerst een ondiepe zone 15-20cm, leer uw kinderen ook omgaan met de vijver, wijs hen op het gevaar of beter wacht met de aanleg tot uw kinderen een jaar of 8 -9 zijn en voorzie op de latere vijverplaats eerst een heerlijke speeltuin.

Grote of kleine vijver aanleggen ?

Voor het biologische evenwicht maakt het eigenlijk niet zoveel uit of je opteert voor een grote of kleine vijver, het kostenplaatje zal uiteraard gevoelig oplopen bij een grotere vijver. Wie nog nooit een vijver gehad heeft zouden we aanraden met een kleine vijver van enkele m2 te starten en uitbreidingsmogelijkheden te voorzien. We zijn ooit zelf gestart met een kant en klare voorgevormde vijver, twee jaar later verhuisde deze naar een familielid en werd een eerste folievijver van een 12 m2 eigenhandig uitgegraven volgens de juiste principes en niveauverschillen en na een paar jaar genieten en ervaring opdoen werd tijdens de vakantie periode een groter exemplaar van 16 op 6m uitgegraven.

Hou bij de aanleg van een grote vijver ook rekening met de hogere kosten van materialen, omranding, oeverplanting en tijd die u er aan dient te besteden. Wees alert als uw tuinaannemer een grote vijver voorstelt en ahw stante pede met zijn kraan aan de slag gaat. Het grove werk kan je wel met een kraan doen, maar de diverse plateau’s en niveau verschillen zijn handwerk, maar al te vaak wordt in een handomdraai een grote komvormige put gegraven waar je al helemaal geen waterplanten meer in kwijt kan en het moeilijk wordt een biologisch evenwicht in te bekomen.

 

Welk soort vijver ga je kiezen ?

Natuurlijke vijver : wie geluk heeft kan zich een natuurlijke vijver aanleggen, als het waterpeil voldoende hoog is of als je met een bron in de tuin zit, dan kan je de droom van menig vijverliefhebber vervuld zien gaan. Helaas is dit bij de meeste tuinen niet mogelijk, je dient al over een vrij grote tuin van enkele duizende m2 te beschikken, de grondwaterstand mag niet teveel schommelen (maximum 50-60 cm ) en er mag niet teveel ijzer (oer) in het water zitten, anders krijg je een lelijke bruine waterkleur. Je moet deze vijver ook voldoende breed kunnen maken want zonder ingrijpende oeverondersteuning zal deze steeds naar een natuurlijke hellingsgraad teruglopen.

 

Folievijver

De Folievijver biedt de meeste mogelijkheden qua vorm en grootte, er bestaan diverse materialen voor. De meest gebruikte is nog steeds de 0,5mm dikke pvc folie, deze is bijzonder prijsvoordelig, maar heeft als nadeel dat de kroosvlinder er zijn eitjes in weet te leggen en microscopisch kleine gaatjes te boren net boven de waterlijn, in een visrijke vijver worden deze meestal opgegeten zodat dit euvel voorkomen wordt. Na een 10 -12 jaar zijn de weekmakers in PVC folie meestal door UV stralen aangetast, zodat de folie broos wordt . Andere materialen zijn o.a FPP een vrij nieuwe kunststof folie, bestaand uit materiaal dat geen weekmakers bevat en verwerkbaar is bij temperaturen van –40 tot +80° C, deze vijverfolie heeft een hoge doordrukweerstand, zeer hoge rekbaarheid (max. 800 %) plus een zeer goede chemische resistentie (ook tegen olie, terpentine, zuren e.d.), goed flexibel en bijzonder goed UV bestendig. Een ietwat duurder maar zeer duurzaam materiaal is EPDM folie : sterk, goed elastisch, bevat geen weekmakers en is zelfs verwerkbaar bij lage temperaturen (-40 tot +100°), is bijzonder goed bestendig tegen UV-straling.Bestand tegen worteldoorgroei ( met uitzondering van ) sommige rietsoorten en bamboe), bestand tegen zure regen en andere normaal voorkomende chemische en biologische invloeden.

Waar moet je op letten bij de aanleg van een folievijver ?

* Voor duurdere (maar degelijke) folies kan de fabrikant de vijverfolie op maat aan elkaar lassen, meestal is immers de maximum breedte van een rol 12m (of 8m) en wie bredere stukken nodig heeft dient deze aan elkaar te laten lassen.

* Hoeveel vijverfolie bestellen ? De formule om te weten hoeveel vijverfolie je nodig hebt gaat als volgt :

Folielengte = Lengte van de vijver + 2 maal de (grootste)diepte van de vijver + tweemaal 50cm voor de randafwerking

Foliebreedte = breedte van de vijver + 2 maal de (grootste) diepte van de vijver + tweemaal 50 cm voor de randafwerking.

* Zorg er voor dat je vijver waterpas ligt en minimaal 2 cm boven het maaiveld uitsteekt, op deze manier verhinder je dat bij hevige regenval, water en vuil vanuit de tuin in de vijver terecht komt ( voorkom algengroei, chemische vervuiling). Door je vijver iets hoger dan het maaiveld te laten komen moet je ook geen overloop meer voorzien, het overtollige water zal zich gewoon in de tuin oplossen.

* De ideale periode om een vijver succesvol aan te leggen is de herfst, je krijgt veel minder algengroei en de vijver haalt makkelijker zijn biologisch evenwicht, ruim wel de bladval die in de vijver belandt.

* Zet met behulp van een touw de gewenste vorm van vijver uit, vele mensen gebruiken de niervorm of achtvorm, maar een strakke rechte vijver kan in bepaalde tuinen even mooi of zelfs nog beter tot zijn recht komen . Zet ook de diverse terrassen of plantenniveau's met touw af , meestal volstaan 2 niveau's dit van 20-25 cm en dit tot 40 cm . Maak geen schuin aflopende wanden, je verliest er waterinhoud door en het is bijzonder moeilijk om als je in een vijver belandt tegen zo'n schuine wand op te klimmen.Wil je vissen en andere dieren probleemloos laten overwinteren voorzie dan een totale diepte van 80 - 100 cm in de rest van de vijver.

Bescherm de bodem en eventueel zijkanten van je vijver, er zijn speciale ondertapijten in vilt , maar ook oude afgedankte tapijten, vast tapijt, een dikke laag kranten of een 5cm zuiver zand kunnen deze functie waarnemen .

 

Kant en klare voorgevormde vijver : wie tevreden is met enkele m2 vijver kan zich een kant- en klare voorgevomde vijver in tientallen vormen aanschaffen, let er op dat je een degelijke kwaliteitsvijver aanschaft met minimale diepte tussen 60cm en 80cm en 2 andere niveau's (15 - 35 cm) waarop je plantenbakken kan zetten. Kies steeds voor een zwarte vijver - deze warmt snel op, geeft het water een mysterieuze diepte , bij groene vijverwanden lijkt het of je steeds met groen water in de vijver zit en dit willen we nu net niet hebben.

* De aanleg van de voorgevormde vijver : Leg je vijver omgekeerd op de grond en teken de vorm af, laat nu nog eens 20cm extra vrij langsheen deze vorm, graaf het geheel uit en egaliseer dan de bodem zodanig dat hij waterpas staat, zorg voor een stevige ondergrond die niet kan verzakken (grote tegels leggen bv.) Hou een lange lat en goede waterpas bij de hand, niets is lelijker dan een vijver die niet waterpas staat, meet niet alleen de lengte en breedte, maar kijk ook eens of hij kruiselings waterpas staat. Vul dan een 30-40 cm met water en herbekijk of de vijver nog waterpas staat, indien zo vul dan langzaam de zijkanten weer met zand tot op een 40 cm en bewater dit met de tuinslang, de grond zal dan langzaam inzakken, druk nadien wat aan, vul dan weer extra water in de vijver en herhaal het vorig procédé. Het is belangrijk dat je steeds weer eerst water in je vijver doet om te voorkomen dat deze omhoog komt bij het inwateren van de zijkanten !

Bij bepaalde modellen kan je ook een beekloop in voorgevormde materialen aanschaffen en met je vijver verbinden of een tweede vijvervorm met de eerste via in de handel bestaande verbindingen combineren.

	Andere interessante vijver- links: * waterplanten en moerasplanten kwekerijen in Belgie &Nederland * vijveronderhoud * watertuinen * vijverfolie merken

De voorgevormde vijver kan een mooie oplossing zijn voor kleine tuinen , kies bij voorkeur een zwarte vijver

Maar ook stijlvolle waterelementen kunnen de sfeer van heerlijk kabbelend water oproepen ..foto WALFiLii