BETH CHATTO GARDENS – Elmstead Market , Colchester, Essex CO77DB
Alhoewel de meeste mensen de tuin van Beth Chatto kennen omwille van zijn beroemde ‘gravelgarden’ met prachtige droogte resistente planten , werd deze laatste pas in de jaren 90 (91-92 ) aangelegd en bestaan de Beth Chatto tuinen reeds van in de jaren ’60.
Beth en Andrew Chatto waren toendertijd fruitkwekers, op een terrein van ca 30 acres , ca 12 ha probeerden ze met vallen en opstaan fruit te telen , het ene jaar ging beter dan het andere en de Chatto waren reeds tevreden als ze het personeel en alle rekeningen konden betalen . Op het domein bevonden zich ook enkele hectaren pure woestenij, te droge of te natte grond, volledig overwoekerd met onkruiden , bramen en hier en daar een eik of wilg , een stuk grond dat ongeschikt bevonden was voor de land-en-tuinbouw.
Het werd voor Beth Chatto een enorme uitdaging om van deze wildernis een ware tuin van Eden te maken .
De Watergardens
De sloot met zijn natuurlijke bron werd ingedamd en vier grote vijvers ontstonden als geraamte van de ‘Water Gardens’. Op deze uitzonderlijk vochtige grond (zeker voor East Anglia) kon Beth Chatto een tuin ontwikkelen met vochtminnende planten die men eerder in het westen of zuiden van het Verenigd Koninkrijk zou verwachten. Hoge parasols van Gunnera tinctoria en rijzige Miscanthus , geflankeerd door prachtige bladplanten zoals Hosta , Canna, Phormium Tenax en tal van varens soorten maken deel uit van de groene oase van de Water Gardens. In lente en zomer zorgen vaste planten zoals Lysichiton americanus, Helleborus, Primula’s, Geranium psilostemon, Eupatorium en Astilbes voor interessante kleuraccenten.
Shade & Woodlands
In het Westen van de tuin, wat hogerop gelegen in de schaduw van de oude eiken ontwierp Beth Chatto haar tuin voor schaduwplanten . Langs slingerende paden kan je er genieten van varens, hosta’s, pulmonaria’s, salomonszegel, heuchera’s, tiarella’s en viooltjes, in de lente bloeien er ook tal van Helleborus hybriden aangevuld met Dicentra spectabilis ‘Alba’ , fritillaria’s , sneeuwklokjes, scillas..., later gevolgd door de prachtige, bijna architecturale bloeiwijze van de Persicaria polymorpha met zijn sierlijke ivoorwitte bloempluimen.
De fruitboomkwekerij wordt verkocht en een vaste planten kwekerij ziet het licht.
Eind de jaren zestig verkochten Andrew & Beth Chatto de fruitboomkwekerij en besloot Beth een vaste planten kwekerij te starten . Deze bestaat tot op vandaag en levert een interessant aanbod sterke en kwalitatieve planten tegen een eerlijke prijs. Als parking voor de bezoekers was ondertussen een stuk Cox –boomgaard gerooid , en het is in dit onderdeel dat later in de jaren 90 , de Gravel Garden gecreeÎrd zou worden.
De Gravel Garden
Wanneer begin de jaren negentig zich de mogelijkheid aanbiedt om een extra stuk terrein aan te kopen om een grotere parking aan te leggen, ontstaat bij Beth Chatto het idee om op het droge, verharde terrein van de vroegere parking een ‘Dry Garden’ aan te leggen, een ware uitdaging voor de Chatto’s. Andrew Chatto was een volleerd botanicus die zich reeds jaren verdiepte in de ecologie van de planten en hun natuurlijke habitat en aldus een grote steun voor Beth die deze kennis dankbaar benutte maar op haar eigen creatieve manier experimenteerde en soms inging tegen het purisme van Andrew.
Voorbereiding van het terrein
Om te slagen dienden niet alleen interessante combinaties van droogte tolerante planten uitgekozen te worden , maar diende ook de compleet verharde en ‘dode’ bodem van de parking grondig aangepakt. Eerst werd de oude grasmat met Round-Up (glyfosaat) besproeid en met een tractor en diepploeger de beenharde ondergrond losgemaakt. In januari 2012 werd het terrein lichtjes aangerold en begon Beth met behulp van iedere aanwezige tuinslang paden en borders af te lijnen. In maart werd met de aanplant gestart en in de zomer was de aanblik veel belovend, om geen ongewild onkruid in de borders te krijgen werden deze niet gemulchd, maar werd er het eerste jaar zorgvuldig geschoffeld.
Het jaar erop werd een stevige laag grind over de borders en paden gestrooid om verdamping en groei van onkruid te beperken en een naadloze overgang van borders en wandelpaden te bekomen.
Een vier seizoenen tuin
Vanaf de vroege lente zijn de eerste bolgewassen reeds prominent aanwezig, Crocus tommansinianus , botanische tulpen, Fritillaria’s , Scilla en Chionodoxa nemen het voortouw om later op het seizoen rustig op de achtergrond te verdwijnen en de ontluikende vaste planten de eerste viool te laten spelen. Vanaf mei zijn het de diverse soorten Allium en Salvia die de aandracht trekken en eens de hoogzomer nadert is het moment suprème van de zilver-en grijsbladige droogtetolerante planten aangebroken, de lilablauwe bloemkleuren van de lente maken dan plaats voor de gele en oranjerode tinten van de zomer ( Verbascum bombyciferum, Sedum, , Gaura Lindheimeri, Stipa Gigantea...) In de herfst geven herfstcrocusjes (Colchicums) , Sternbergia lutea en siergrassen de tuin een warme charme en ook in de winter zorgen de silhouetten van grassen en zaaddozen voor een mooi aanzicht .
Beth Chatto
Bij de aanleg van de tuin en opbouw van de kwekerij kreeg Beth Chatto veel steun van kunstenaar en ‘plantsman’ Cedric Morris , dankzij de vele stekjes, zaden en bolgewassen die ze van hem kreeg, werd ook een belangrijk deel van de bijzondere planten die hij zelf van Getrude Jekyll en Vita Sackville-West gekregen had een nieuw leven beschoren in de tuinen van Beth Chatto en tal van andere plantenliefhebbers.
Net als tal van andere grote tuinpersonaliteiten vindt Beth Chatto het belangrijk dat men planten kiest die ons persoonlijk aanspreken en op hun juiste ‘natuurlijke’ plaats thuishoren in onze tuin. Het snobisme om enkel ‘nieuwe’ cultivars van hosta’s, heuchera’s of andere planten te wensen omwille van het prefix ‘nieuw’ is in feite een verarming ipv een verrijking.
Beth Chatto won niet minder dan 10 gouden medailles op de Chelsea Flower Show, kreeg de Victoria Medal of Honour van de RHS en de Lawrence Memorial medal. Ze was tevens een begenadigd auteur van diverse boeken met o.a. ‘ The Dry Garden ‘ (1978), ‘The Damp Garden’ ( 2003) , ‘Beth Chatto’s Gravel Garden ‘ ( 2000), ‘Beth Chatto’s Woodland Garden ‘ ( 2002) en publiceerd ook samen met haar goede vriend Christopher lloyd van Great Dixter ‘Dear Friend & Gardner’ ( 1998 )
Bezoek Beth Chatto Gardens : praktisch
Openingsdata : - van 1 maart tot eind oktober - van maandag tot zaterdag : 9u – 17u
- van 1 november tot eind februari – van maandag tot vrijdag : 9u – 16u
Picknik mag genutigd worden in de voorziene ruimte van parkeerterrein
Tearoom verschaft lichte lunch, cakes, juices en lokale ijskreem.
Honden zijn niet toegelaten
Rondleiding in groep mogelijk mits telefonische afspraak.
Kwekerij met niet minder dan 2000 soorten bijzondere planten , geordend volgens hun groeiomstandigheden
Andere tuinen in de nabije omgeving
° Hyde Hall RHS Garden - een van de vier tuinen onder beheer van de Royal Hortical Society, gelegen nabij Chelmsford - meer info
° Bressingham Gardens - beroemde tuinen van Alan en Adrian Bloom - mekka voor vaste plantenliefhebbers - meer info
° Cambridge Botanical Gardens - sfeervolle en educatieve botanische tuin - a garden for all seasons - meer info